• GR |
• EN

Πάνω κάτω όλοι ξέρουμε ποια είναι η δουλειά του μεταφραστή και ποια του διερμηνέα. Οι γλωσσικές υπηρεσίες όμως περιλαμβάνουν και άλλα πράγματα εκτός από τη μετάφραση και τη διερμηνεία. Για παράδειγμα την επιμέλεια κειμένων, το transcreation και το localization (δημιουργική μετάφραση και τοπικοποίηση), τον υποτιτλισμό και τη μεταγλώττιση.
Η Ελλάδα είναι μία μικρή χώρα, με μικρή αγορά, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι ξενόγλωσσες ταινίες και σειρές υποτιτλίζονται κυρίως και δεν μεταγλωττίζονται. Η μεταγλώττιση, η διαδικασία δηλαδή με την οποία αντικαθίσταται ο διάλογος ή και η μουσική ενός βίντεο με μια άλλη γλώσσα, είναι πιο κοστοβόρα διαδικασία, γιατί εκτός από τη μετάφραση και την προσαρμογή του σεναρίου, πρέπει να πληρωθούν οι ηθοποιοί, το στούντιο ηχογράφησης και οι τεχνικοί που θα εργαστούν. Σε χώρες με μεγαλύτερες αγορές, όπως η Γερμανία για παράδειγμα, υπάρχουν συγκεκριμένοι Γερμανοί ηθοποιοί που ντουμπλάρουν πάντα έναν ηθοποιό του Holywood. Υπάρχει ας πούμε συγκεκριμένος ηθοποιός που κάνει τη φωνή της Τζούλια Ρόμπερτς, άλλος που κάνει τη φωνή του Τζόνι Ντεπ κλπ. Άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, έχουν παράδοση στη μεταγλώττιση και για πολιτικούς λόγους, εκτός από οικονομικούς. Στον καιρό της δικτατορίας του Φράνκο, όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα και οι ταινίες μεταγλωττίζονταν υποχρεωτικά για λόγους λογοκρισίας.
Στη χώρα μας λοιπόν μεταγλωττίζονται κυρίως τα παιδικά καρτούν και κάποιες μεξικάνικες και λατινοαμερικάνικες σαπουνόπερες που απευθύνονται σε ειδικό κοινό, ιδίως μεγαλύτερης ηλικίας, που θεωρείται ότι μπορεί δυσκολότερα να παρακολουθήσει τους υπότιτλους. Είμαστε σαν κοινό εκπαιδευμένοι να διαβάζουμε υπότιτλους και τους προτιμούμε, γιατί μπορούμε να απολαύσουμε και το 100% της ταινίας ή της σειράς που βλέπουμε στην αυθεντική της μορφή, καθώς κακά τα ψέματα, η μισή ηθοποιία έχει ένα κάνει με την εκφορά του λόγου.
Στο γραφείο είχαμε αναλάβει τον υποτιτλισμό κάποιων βίντεο, αλλά ποτέ πριν τη μεταγλώττιση. Όταν λοιπόν μας ζητήθηκε από πελάτη να μεταγλωττίσουμε 4 μικρά βιντεάκια συνολικής διάρκειας 22 λεπτών, χαρήκαμε πολύ που θα βλέπαμε και αυτή την πλευρά του επαγγέλματος και θα αποκτούσαμε και το know-how. Τα βιντεάκια ήταν πληροφοριακά και όχι ψυχαγωγικά και καθώς μας είχαν ακούσει πολλές φορές σε διερμηνεία, αποφάσισαν ότι οι φωνές μας τους κάνουν και μας ζήτησαν να κάνουμε και την ηχογράφηση. Να ακούγεται δηλαδή στα βίντεο κάποια από τις φωνές μας! Ανοίγω παρένθεση, δεν ξέρω αν κάποιος από σας δεν έχει ακούσει ποτέ τη φωνή του ηχογραφημένη, αλλά η πρώτη φορά είναι ένα σοκ! Ακούς τη φωνή σου όπως την ακούνε οι άλλοι και όχι όπως φτάνει σε σένα! Δοκιμάστε το για πλάκα μία φορά και ηχογραφηθείτε στο κινητό σας. Κλείνει η παρένθεση.
Βρήκαμε στούντιο λοιπόν και ηχολήπτη και αποφασίσαμε ότι καλό θα ήταν τη μετάφραση του script να την κάνει αυτή που θα πάει και στην ηχογράφηση για να είναι εξοικειωμένη με το κείμενο. Ο κλήρος έπεσε σε μένα. Επειδή τα βίντεο ήταν ενημερωτικά, δεν συνάντησα πολιτισμικά στοιχεία άλλης χώρας, όπως θα γινόταν για παράδειγμα σε μία ταινία ή σειρά, οπότε δεν χρειάστηκε και να πάρω απόφαση για το πώς θα τα αντιμετωπίσω. Παρ΄ όλα αυτά, επειδή η ελληνική είναι πιο περιγραφική γλώσσα από την αγγλική και έχει μεγαλύτερο αριθμό λέξεων ανά πρόταση, έπρεπε να προσέξω να μην υπερβώ κατά πολύ τον αριθμό των λέξεων του πρωτοτύπου γιατί ο χρόνος στο βίντεο θα τελείωνε και εγώ θα μίλαγα ακόμη. Τα τρία βίντεο από τα τέσσερα έδειχναν animation και κάρτες με γραφικά καθώς και εικόνες. Το τέταρτο όμως ήταν η συνέντευξη στην ουσία μιας κυρίας, οπότε εκεί έπρεπε να είμαι περισσότερο προσεκτική για να πετύχω όσο γίνεται το συγχρονισμό και να τελειώνω τις προτάσεις μαζί με την κυρία στο βίντεο. Να προσπαθήσω όσο μπορώ να αποφύγω το κωμικό εφέ που βλέπουμε καμιά φορά στη μεταγλώττιση, να έχει ακουστεί όλη η ελληνική φράση και ο ηθοποιός στην οθόνη να κουνάει ακόμη τα χείλη του και να κάνει κινήσεις με τα χέρια ή γκριμάτσες.
Η εμπειρία στο στούντιο ήταν πολύ καλή αν και χρειάστηκε να μείνω εκεί περισσότερες ώρες απ’ όσες είχα υπολογίσει. Ηχογραφούσα κάθε φορά μικρά κομμάτια από κάθε βίντεο, γιατί θέλαμε να είμαστε σίγουροι ότι δε θα κάνω κάποιο σαρδάμ η λάθος, έτσι ώστε αν χρειαστεί να το ξαναπώ να μην ξαναπάμε όλο το βίντεο από την αρχή.
Η επιλογή και πάλι των σωστών συνεργατών αποδείχτηκε πολύτιμη, καθώς ο τεχνικός μας με καθοδήγησε πολύ σωστά και μας παρέδωσε στο τέλος ένα άψογο αποτέλεσμα που και εμείς με τη σειρά μας μπορέσαμε να το παραδώσουμε, όντας ήσυχες ότι η δουλειά έγινε επαγγελματικά και όπως έπρεπε.

Φαίη Μαγκούτη